หัวข้อ

รายละเอียด

SDG goal หลัก:

11. เมืองและถิ่นฐานมนุษย์อย่างยั่งยืน

ชื่อกิจกรรม/โครงการ:

โรงเรียนสิ่งแวดล้อม องค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรสาคร

คณะ:

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

ช่วงเวลาที่จัดกิจกรรม/โครงการ:

20 เมษายน – 8 พฤษภาคม 2563

สถานที่จัดกิจกรรม/โครงการ:

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง/ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย:

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และ

องค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรสาคร จ.สมุทรสาคร

วัตถุประสงค์:

เพื่อเสริมสร้างให้เยาวชนมีความรู้ ความเข้าใจ และเป็นการสร้างจิตสำนึกให้เยาวชนเห็นถึงคุณค่าและสำคัญในการรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

รูปแบบการดำเนินกิจกรรม/โครงการ

เป็นหลักสูตรอบรมระยะสั้นผ่านกระบวนการเรียนรู้ที่หลากหลายทั้งเนื้อหาการสอน การฝึกทักษะจากการทดลอง พร้อมทั้งการปฏิบัติจริง มีการศึกษาดูงานนอกสถานที่ และการทำโครงงานกลุ่มด้านวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ทั้งนี้ จะมีบุคลากรที่มีความรู้ ความเชี่ยวชาญด้านสิ่งแวดล้อม ตลอดจนผู้ทรงคุณวุฒิ จากสถาบันการศึกษาและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมาร่วมกำหนดเนื้อหาและวิธีการจัดอบรมให้กับเยาวชน

กลุ่มเป้าหมาย/กลุ่มผู้ร่วมกิจกรรม:

นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ในจังหวัดสมุทรสาคร

- จำนวนผู้เข้าร่วมกิจกรรม:

102  คน

ผลลัพธ์ที่นำไปใช้ประโยชน์จากกิจกรรม:

เยาวชนผู้เข้าร่วมโครงการสามารถนำความรู้มาประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน ตลอดจนเพื่อสร้างเครือข่ายและแกนนำของเยาวชนในการสื่อสารไปสู่ครอบครัว โรงเรียน และชุมชนท้องถิ่นให้ร่วมกันพัฒนาและแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมของจังหวัดสมุทรสาครต่อไป

Web link เอกสารแนบ/รายงานข้อมูลเพิ่มเติม/

เพื่ออ้างอิงผลลัพธ์หรือการดำเนินงาน:

https://en.mahidol.ac.th/th/samutsakhonenvischool

รูปภาพประกอบ:

SDG goal ที่เกี่ยวข้องอื่นๆ:

12 14 และ 15

หัวข้อ

รายละเอียด

SDG

11,13,16,17

ชื่อกิจกรรม/โครงการ:

เวทีส่งเสริมภาคประชาสังคมขับเคลื่อนวาระเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน เรื่อง การจัดการสิ่งแวดล้อม กับการระงับข้อพิพาทเพื่อการพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

คณะ:

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

ช่วงเวลาที่จัดกิจกรรม/โครงการ:

วันศุกร์ที่ 2 กรกฎาคม 2564

สถานที่จัดกิจกรรม/โครงการ:

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง/ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย:

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และสหภาพยุโรป (The European Union - EU) และ สำนักงานศาลปกครอง

วัตถุประสงค์:

เพื่อให้ผู้เข้าร่วมโครงการได้รับความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับองค์ความรู้ทางวิชาการและประสบการณ์เกี่ยวกับการจัดการสิ่งแวดล้อมอย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนการได้รับทราบถึงบทบาทหน้าที่ของศาลปกครอง และการพิจารณาคดีด้านสิ่งแวดล้อม และผู้เข้าร่วมโครงการได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนความรู้ และประสบการณ์ในการจัดการ สิ่งแวดล้อมและการระงับข้อพิพาทเพื่อการพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนร่วมกัน

รูปแบบการดำเนินกิจกรรม/โครงการ

เวทีส่งเสริมภาคประชาสังคมขับเคลื่อนวาระเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน เรื่อง การจัดการสิ่งแวดล้อม กับการระงับข้อพิพาทเพื่อการพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน จัดขึ้นเมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม 2564 เวลา 09:00 – 17:00 น. ผ่านระบบ Video Conference ด้วยโปรแกรม Zoom โดยความร่วมมือระหว่าง สหภาพยุโรป (The European Union - EU) สำนักงานศาลปกครอง และคณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้เข้าร่วมโครงการได้รับความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับองค์ความรู้ทางวิชาการและประสบการณ์เกี่ยวกับการจัดการสิ่งแวดล้อมอย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนการได้รับทราบถึงบทบาทหน้าที่ของศาลปกครอง และการพิจารณาคดีด้านสิ่งแวดล้อม และผู้เข้าร่วมโครงการได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนความรู้ และประสบการณ์ในการจัดการ สิ่งแวดล้อมและการระงับข้อพิพาทเพื่อการพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนร่วมกัน ทั้งนี้ ได้มีผู้เข้าร่วมโครงการฯ จากทั้งหน่วยงานภาครัฐ รัฐวิสาหกิจ องค์กรอิสระและองค์การมหาชน ภาคเอกชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สถาบันการศึกษาและวิจัย องค์กรพัฒนาเอกชนและภาคประชาสังคม นักศึกษา ข้าราชการบำนาญ เข้าร่วมผ่านระบบ zoom และ Facebook Live รวมจำนวน 236 คน

กลุ่มเป้าหมาย/กลุ่มผู้ร่วมกิจกรรม:

หน่วยงานภาครัฐ รัฐวิสาหกิจ องค์กรอิสระและองค์การมหาชน ภาคเอกชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สถาบันการศึกษาและวิจัย องค์กรพัฒนาเอกชนและภาคประชาสังคม นักศึกษา

จำนวนผู้เข้าร่วมกิจกรรม:

236 คน

ผลลัพธ์ที่นำไปใช้ประโยชน์จากกิจกรรม:

เผู้เข้าร่วมโครงการสามารถนำความรู้ที่ได้รับไปการจัดการ สิ่งแวดล้อมและการระงับข้อพิพาทเพื่อการพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

Web link เอกสารแนบ/รายงานข้อมูลเพิ่มเติม/

เพื่ออ้างอิงผลลัพธ์หรือการดำเนินงาน:

หัวข้อ

รายละเอียด

SDG goal หลัก:

12 แผนการบริโภคและการผลิตอย่างยั่งยืน

ชื่องานวิจัย:

การประยุกต์ใช้มาตรฐานสำนักงานที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (Green Office)  เพื่อลดการใช้พลังงานและก๊าซเรือนกระจกของสำนักงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และสำนักงานของสถาบันการศึกษาของประเทศไทย

The application of green office standard towards office of Local Administrative Organization and educational organizations for reducing energy utilization and greenhouse gases (GHGs) in Thailand

ชื่อผู้วิจัย:

หัวหน้าการวิจัย รองศาสตราจารย์ ดร.สยาม อรุณศรีมรกต

ผู้ร่วมงานวิจัย ดร.กิตติพงษ์  เกิดฤทธิ์

ผู้ร่วมงานวิจัย ดร.อรันย์ ศรีรัตนา ทาบูกานอน

คณะ:

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

ปีที่ดำเนินโครงการ:

2562

ที่มาและความสำคัญ:

สำนักงานมีส่วนในการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสู่ชั้นบรรยากาศอันเป็นสาเหตุหลักของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) และปรากฏการณ์โลกร้อน (Global Warming) ที่กำลังกลายเป็นวิกฤติด้านสิ่งแวดล้อมที่สำคัญ หน่วยงานภาครัฐจึงสนับสนุนและส่งเสริมของการจัดการสิ่งแวดล้อมที่ดีเพื่อตอบสนองยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศ โดยการนำเกณฑ์มาตรฐานสำนักงานสีเขียวมาใช้ในสำนักงาน เกิดการเปลี่ยนพฤติกรรมในสำนักงาน  ลดการใช้พลังงาน และริเริ่มกิจกรรมที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ส่งผลให้เกิดการลดการปล่อยGreen House Gases (GHGs) ในทุกภาคส่วน และตลอดห่วงโซ่การผลิตและการบริโภค อันนำไปสู่การผลิตและบริโภคที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

ขอบเขต/พื้นที่ศึกษา:

สถาบันการศึกษา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในภาคกลาง ภาคตะวันออก ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และสวนสาธารณะภายใต้การดูแลของกรุงเทพมหานคร จำนวน 31 แห่ง

วัตถุประสงค์:

1. สร้างจิตสำนึกและความตระหนัก พร้อมทั้งนำความรู้เรื่องสำนักงานที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (Green Office) ไปประยุกต์ใช้ในสำนักงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และสำนักงานของสถาบันการศึกษา เพื่อส่งเสริมให้สำนักงานมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไปสู่การบริโภคที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

2. ศึกษาและลดปริมาณการใช้พลังงาน และปริมาณการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกของสำนักงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และสำนักงานของสถาบันการศึกษา

แหล่งทุนสนับสนุน:

สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน)

หน่วยงานที่ร่วมมือ:

กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น

ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย:

สำนักงานภาครัฐ สถาบันการศึกษา

ระดับความร่วมมือ:

ประเทศ

รายละเอียดผลงาน:

ศึกษาวิจัยการลดการใช้พลังงานและก๊าซเรือนกระจกของสำนักงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และสำนักงานของสถาบันการศึกษา โดยการนำมาตรฐานสำนักงานที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (Green Office) ไปประยุกต์ใช้ สามารถสร้างจิตสำนึกและความตระหนัก นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสู่การบริโภคที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เกิดการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ส่งผลให้ลดค่าใช้จ่ายของสำนักงานต่าง ๆ และสามารถลดการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกของประเทศลงได้

การจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา (ถ้ามี):

-

รางวัลที่ได้รับ (ถ้ามี):

-

ผลลัพธ์ที่นำไปใช้ประโยชน์ต่อ

(ระบุวันที่มีการนำไปใช้):

สร้างแนวปฏิบัติที่ดีในการดำเนินงานสำนักงานสีเขียว (Green Office) เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไปสู่การบริโภคที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

Web link อ้างอิงการดำเนินงาน:

-

ข้อมูลการติดต่อ:

รองศาสตราจารย์ ดร.สยาม อรุณศรีมรกต

โทร. 0-2441-5000 ต่อ 2304  โทรศัพท์มือถือ 08-1649-2158

E-mail : This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it., This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

รูปภาพประกอบ:

SDG goal ที่เกี่ยวข้องอื่นๆ:

6, 7, 8, 9, 11, 13

ชื่อโครงการ

MU-SDGs Case Study

Project:  Thai Coast: Coastal Vulnerability, Resilience and Adaptation in Thailand

ชายฝั่งทะเลไทย: ความเปราะบาง ความยืดหยุ่น และการปรับตัวของบริเวณชายฝั่งทะเลในประเทศไทย

ส่วนงานหลัก

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

ส่วนงานร่วม

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม, คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี

ผู้ดำเนินการหลัก

(หัวหน้าโครงการ)

รองศาสตราจารย์ ดร.กาญจนา  นาคะภากร

ผู้ดำเนินการร่วม

คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

คำอธิบาย

The Thai-coast project is helping improve scientific understanding of the vulnerability of Thailand’s coastal communities to hydro-meteorological hazards, including storms, floods and coastal erosion, under future climate change. For the study sites in Krabi and Nakhon Si Thammarat Provinces, key findings are that modelled future climate change indicates more extended and severe floods in Southern Thailand with the risk of flash floods increasing significantly, and erosion and accretion rates are more dramatic on mangrove coastlines compared with sandy coastlines. Despite variable physical and socio-economic resilience, the two study sites have comparable coastal vulnerability index (CVI) values. Project results impact through public engagement, dissemination and dialogue with policy makers and coastal communities.

เนื้อหาMU-SDGs Case Study

In Thailand the problems of coastal erosion and flooding require immediate solutions because they affect more than 11 million people living in coastal zone communities (17% of the country’s population).

The Department of Marine and Coastal Resources (DMCR), in the Thai Government’s Ministry of Natural Resources and Environment, has calculated that each year erosion causes Thailand to lose 30 km2 of coastal land.

The Office of Natural Resources and Environmental Policy and Planning predicts that sea level will rise by 1 metre in the next 40 -100 years, impacting at least 3,200 km2 of coastal land, through erosion and flooding, at a potential financial cost to Thailand of 3 billion baht [almost £70 million] over that time-period. The Thai-coast project addresses the urgent need to enhance the resilience and adaptation potential of coastal communities, applying scientific research to inform more robust and cost-effective governance and institutional arrangements.

The Thai-coast project aims to:

Establish causal links between climate change, coastal erosion and flooding;

Use this information to assess the interaction of natural and social processes in order to:

Enhance coastal community resilience and future sustainability.

The project focuses on two study areas, Nakhon Si Thammarat province and Krabi province, selected on the basis of DMCR coastal erosion data and with contrasting natural and socio-economic characteristics. The Thai-coast project uses a multidisciplinary approach, integrating climate science, geomorphology, socio-economics, health and wellbeing science and geo-information technology to improve understanding of hydro-meteorological hazard occurrence, their physical and socioeconomic, health and wellbeing impacts on Thailand’s coastal zone and the ways in which governance and institutional arrangements mitigate their impact. We will examine future scenarios of climate change hydrometeorology, coastal landform and land use change scenarios and assess and model impacts (coastal erosion, river-marine flooding, impacts on health and well-being), as well as population and community’s adaptation, and socio-economics scenarios for sustainable development goals (sustainable cities, health-related quality of life and well-being, good governance). Our collaborative team of natural and social scientists, from UK, US and Thai research institutions, have complimentary, cutting-edge expertise and will work closely with Thai Government and UK and Thai industry partners to ensure that results are policy and practice-relevant.

Thai-coast research will benefit government and policymakers, who need to plan for potential impacts caused by climate change and develop resilient strategies to deal with their impacts on natural-social systems. It will provide a link with government agencies for business/industry interests in the coastal zone of Thailand in tourism, aquaculture and associated industry and business, to assess their needs and help improve their understanding of coastal resilience in their strategic investments and management. The wider public, who inhabit Thailand’s coastal communities either permanently or temporarily for work or leisure, will benefit through the advanced knowledge and awareness of identified problems and learning processes to address them. The results of the Thai-coast project will benefit coastal communities more broadly, in all Thai coastal provinces, through its contribution to more robust, cost effective, governance and institutional arrangements.

Objectives

Thai-coast project research is organized around three key aims, each with a specific set of objectives: Key aim 1. Enhance coastal community resilience and future sustainability under climate change scenarios (WP 5 and 6). Key aim 2. Use the quantitative links developed in WP 1 and 2 to assess the interaction of natural and social processes under current and future climate change (WP 3, 4, 5) Key aim 3. Establish quantitative links between climate change, coastal erosion and flooding (WP 1 and 2).

Work package 1: Baseline assessment of hydro-meteorological boundary conditions

Work package 2: Scenario modelling and hazard assessment

Work package 3: Socio-economic impact assessment, coping mechanisms and resilience

Work package 4: Coastal vulnerability assessment

Work package 5: Good governance, resilience and sustainable coastal communities

Work package 6: Impact through public engagement, dissemination and dialogue between policy-makers and coastal communities

SDGs หลักที่สอดคล้องกับกิจกรรม

SDG13

SDGs อื่น ๆ ที่สอดคล้อง

SDG 3, 11, 14

รูปหน้าปก

Key Message

Thai-coast research will benefit government and policymakers, who need to plan for potential impacts caused by climate change and develop resilient strategies to deal with their impacts on natural-social systems.

Links ข้อมูลเพิ่มเติม

https://www.edgehill.ac.uk/nerc-tcp

สอดคล้องกับยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัย

ยุทธศาสตร์ที่ 1 Global Research and Innovation

Partners/Stakeholders

Foreign Government Agencies:

- Egypt's Ministry of Environment 

- Key Laboratory Of River and Coastal engineering, Vietnam

- Vietnam Institute of Geosciences and Mineral Resources (VIGMR)

- Science and Technology Division in Vietnam

International organizations:

- Center for Biodiversity Conservation and Endangered Species

- GIZ

- Green Climate Fund , United Nations Development Programme

- Myanmar KOEI International Co. Ltd.

- Vietnam National Space Center (VNSC)

Government agencies in Thailand:

- Department of Disaster Prevention and Mitigation, Thailand

- Department of Marine and Coastal Resources

- Department of Mineral Resources

- Department of Land Development

- Environmental Research and Training Center (ERTC)

- Hydro – Informatics Institute (HII)

- National Research Council of Thailand

- Office of Natural Resources and Environmental Policy and Planning

- Office of National Higher Education Science Research and Innovation Policy Council

- Office of the National Economic and Social Development Council

- Royal Irrigation Department

- Thai Meteorological Department

- GISTDA

Academics:

- BOKU, Austria

- Duy Tân university, Vietnam

- Hanoi University of Mining and Geology, Vietnam

- Hanoi University of Natural Resources and Environment (HUNRE)

- Madhyanchal Professional University, India

- Nagasaki University, Japan

- National Central University, Taiwan

- Vietnam Maritime University (VMU)

- VNU Hanoi University of Science

- University of Manchester, UK

Academics in Thailand:

- Chulalongkorn University

- Coastal Oceanography and Climate Change Research Center (COCC)

- Department of Biology, Faculty of Science, Ramkhamhaeng University

- Department of Geography, Faculty of Humanities and Social Sciences, Mahasarakham University, Maha Sarakham, Thailand

- Nakhon Ratchasima Rajabhat University

- Thammasat University

Regional organizations in Thailand:

- North Andaman Network Foundation, Thailand

- Provincial Office of Natural Resources and Environment Nakhon Si Thammarat

- The Council of Scientific and Technological Associations of Thailand (COSTAT)

ตัวชี้วัดThe Impact Ranking

17.2.1, 17.2.2, 17.2.4, 14.5.4

หัวข้อ

รายละเอียด

SDG goal หลัก:

11. เมืองและถิ่นฐานมนุษย์อย่างยั่งยืน

ชื่อกิจกรรม/โครงการ:

MU Youth Camp

คณะ:

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

ช่วงเวลาที่จัดกิจกรรม/โครงการ:

1-5 เมษายน 2562

สถานที่จัดกิจกรรม/โครงการ:

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง/ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย:

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ และ มหาวิทยาลัยมหิดล

วัตถุประสงค์:

เพื่อเสริมสร้างองค์ความรู้ กระบวนการเรียนรู้ และปลูกฝังให้ตระหนักถึงความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อมในพื้นที่ของตนเอง โดยเน้นการสร้างพื้นฐานความรู้ ความเข้าใจ และความรักที่มีต่อสิ่งแวดล้อมรอบตัวเน้นให้เรียนรู้ผ่านกระบวนการวิทยาศาสตร์ที่เน้นให้คิด วิเคราะห์ แยกแยะ ทดลอง ออกแบบ หรือนำเสนอแนวคิดเพื่อสร้างสรรค์สิ่งใหม่ที่เป็นประโยชน์ต่อการดำรงชีวิตและชุมชน

รูปแบบการดำเนินกิจกรรม/โครงการ

เป็นหลักสูตรระยะสั้นในช่วงปิดภาคเรียนฤดูร้อนของโรงเรียนในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นทั่วประเทศ ระยะเวลา 5 วัน หลักสูตรจะประกอบด้วยการบรรยายในห้องเรียน การฝึกปฏิบัติในห้องปฏิบัติการ และในภาคสนาม ตลอดจนการทัศนศึกษานอกสถานที่ โดยบุคลากรที่มีความรู้ ความชำนาญในสาขาวิชาต่างๆ จากคณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ตลอดจนผู้ทรงคุณวุฒิจากภายนอก โดยบุคลากรเหล่านี้ มาร่วมกันกำหนดเนื้อหาทางวิชาการและวิธีการจัดการเรียนการสอนให้กับเยาวชนให้บรรลุวัตถุประสงค์สูงสุด

กลุ่มเป้าหมาย/กลุ่มผู้ร่วมกิจกรรม:

นักเรียนระดับชั้นมํธยมศึกษาปีที่ 1-2

- จำนวนผู้เข้าร่วมกิจกรรม:

70 คน

ผลลัพธ์ที่นำไปใช้ประโยชน์จากกิจกรรม:

เยาวชนผู้เข้าร่วมโครงการสามารถนำไปลงมือปฏิบัติจริงโดยนำความรู้ ทักษะกระบวนการ ไปแก้ปัญหา ปรับปรุง หรือพัฒนาเกี่ยวกับประเด็นด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในระดับชุมชน สังคม ประเทศอาเซียน และสากลต่อไป

Web link เอกสารแนบ/รายงานข้อมูลเพิ่มเติม/

เพื่ออ้างอิงผลลัพธ์หรือการดำเนินงาน:

https://en.mahidol.ac.th/youthcamp/

รูปภาพประกอบ:

SDG goal ที่เกี่ยวข้องอื่นๆ:

12 และ 15

ชื่อโครงการ

MU-SDGs Case Study

พฤติกรรมเชิงลึกของเกษตรกรและคนในชุมชนเพื่อพัฒนาชุมชนเกษตรปลอดการเผา

Behavioral insights of farmers and surrounded people to develop a zero-burn agricultural community

แหล่งทุน

ทุนสนับสนุนด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ทุน Fundamental Fund ประเภทBasic Research Fund  ภายใต้แผนงานย่อย: พัฒนานักวิจัย   มหาวิทยาลัยมหิดล

ประเภท: ทุนส่งเสริมนักวิจัยรุ่นใหม่ (สายสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์)        

ส่วนงานหลัก

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

ส่วนงานร่วม

-

ผู้ดำเนินการหลัก

ผศ.ดร.สุกัญญา เสรีนนท์ชัย

ผู้ดำเนินการร่วม

-

คำอธิบาย

งานวิจัยนี้มุ่งเน้นการค้นหาทางเลือกและประเมินต้นทุน-ผลตอบแทนในการใช้ประโยชน์จากฟางข้าว ประเมินการเปิดรับมลพิษทางอากาศ ประเมินความเต็มใจจ่ายเพื่อจัดการฟางข้าวโดยปลอดการเผาและความเต็มใจในการรับค่าชดเชยเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสู่การจัดการฟางข้าวโดยปลอดการเผา  วิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการจัดการตอซังฟางข้าวของเกษตรกร  สื่อสารทางเลือกและต้นทุน-ผลตอบแทนในการใช้ประโยชน์จากตอซังฟางข้าว รวมถึงสื่อสารผลการวิเคราะห์คุณสมบัติและธาตุอาหารในดินของแปลงเกษตรที่เผาและไม่เผาตอซังฟางข้าว  ตลอดจนถอดบทเรียน วิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จ และสังเคราะห์แนวทางการผลักดันเชิงนโยบายสำหรับการเป็นชุมชนเกษตรปลอดการเผา เพื่อให้การขับเคลื่อนชุมชนเกษตรปลอดการเผาเป็นรูปธรรมและยั่งยืนคู่วิถีเกษตรของสังคมไทย

เนื้อหาMU-SDGs Case Study

ความสำคัญ วัตถุประสงค์โครงการเพื่อ 1) ค้นหาทางเลือกและประเมินต้นทุน-ผลตอบแทนในการใช้ประโยชน์ตอซังฟางข้าว2) ประเมินการเปิดรับมลพิษทางอากาศ3) ประเมินความเต็มใจจ่ายและความเต็มใจในการรับค่าชดเชยเพื่อจัดการฟางข้าวโดยปลอดการเผา4) วิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการจัดการตอซังฟางข้าว5) สื่อสารทางเลือกและต้นทุน-ผลตอบแทนในการใช้ประโยชน์จากตอซังฟางข้าว สื่อสารผลการวิเคราะห์คุณสมบัติและธาตุอาหารในดินของแปลงเกษตรที่เผาและไม่เผาตอซังฟางข้าว และ6) ถอดบทเรียน วิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จ และสังเคราะห์แนวทางการผลักดันสู่การเป็นชุมชนเกษตรปลอดการเผา

การดำเนินการ

- การเก็บตัวอย่างดิน กระบวนการสื่อสารผลการวิเคราะห์คุณสมบัติและธาตุอาหารในดินระหว่างพื้นที่เผาและไม่เผาตอซังฟางข้าว และการใช้ประโยชน์จากตอซังฟางข้าว

- ถอดบทเรียน และ วิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จ

- สังเคราะห์แนวทางการผลักดันเชิงนโยบาย 

- เก็บข้อมูลจากบบสอบถาม แบบสอบถามเชิงลึก และการสนทนากลุ่มย่อย

ผลการดำเนินงาน

- ผลการวิจัยในประเด็นทางเลือกการใช้ประโยชน์จากตอซังฟางข้าว ประกอบด้วย 8 ทางเลือกหลัก ได้แก่ 1) ใช้ฟางข้าวคลุมดิน  2) ไถกลบฟางข้าว ควบคู่กับการปลูกพืชตระกูลถั่ว ปลูกปอเทืองเป็นปุ๋ยพืชสด และทำปุ๋ยหมักฟางข้าว  3) ทำปุ๋ยหมักฟางข้าว  4) ใช้ฟางข้าวเป็นอาหาร/เลี้ยงสัตว์ เช่น เลี้ยงปลา เลี้ยงกวาง เลี้ยงโค/กระบือ  5) เพาะเห็ดจากฟางข้าว เช่น เห็ดฟางสด เห็ดฟางในตะกร้าพลาสติก เห็ดนางรมเทาและทำวัสดุอาหารเสริมจากส่วนผสมของฟางข้าว  6) อัดฟางข้าวขาย  7) ผลิตภัณฑ์จากฟางข้าว เช่น กระถางปลูกต้นไม้ หุ่นฟางนก ฉนวนกันความร้อนจากฟางข้าว วัสดุกันกระแทกและถาดบรรจุภัณฑ์จากฟางข้าว ผลิตภัณฑของตกแต่งบ้าน  และ 8) ใช้ฟางข้าวเป็นชีวมวลเพื่อผลิตพลังงานทดแทนทางเลือก

- เกษตรกรและคนในชุมชนไม่ได้เปิดรับมลพิษทางอากาศมากนัก

- ส่วนใหญ่เกษตรกรไม่มีความเต็มใจจ่ายในรูปตัวเงินเพื่อจัดการตอซังฟางข้าวโดยปลอดการเผา เนื่องจากไม่มั่นใจว่า หากต้องจ่ายเงินเพื่อนำฟางข้าวไปใช้ประโยชน์แล้ว จะได้ผลตอบแทนกลับมาคุ้มทุนหรือไม่ สำหรับความเต็มใจในการรับค่าชดเชยเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสู่การจัดการฟางข้าวโดยปลอดการเผา ส่วนใหญ่สะท้อนว่า อยากได้รับค่าชดเชยตามต้นทุนที่จะต้องมีการจ่ายไปสำหรับการนำฟางข้าวไปใช้ประโยชน์ 

- ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการจัดการตอซังฟางข้าวของเกษตรกร ผลการศึกษาแสดงให้เห็นชัดเจนว่า ได้รับอิทธิพลเชิงลบอย่างมีนัยสำคัญจากเกษตรกรกลุ่มที่เลือกวิธีเผาฟางข้าวในทุกประเด็นย่อย และแตกต่างเชิงลบอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับวิธีการจัดการโดยไม่เผา ในขณะเดียวกัน การรับรู้ประโยชน์ของวิธีการจัดการฟางข้าวที่ใช้อยู่ ของกลุ่มเกษตรกรที่ใช้วิธีการเผาพบว่ามีความแตกต่างเชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญในประเด็นด้านการประหยัดต้นทุน เมื่อเทียบกับกลุ่มเกษตรกรที่ใช้วิธีการไถกลบและวิธีการเลี้ยงเป็ดไล่ทุ่งในนาข้าว

- การวิเคราะห์คุณสมบัติและธาตุอาหารในดินของแปลงเกษตรที่เผาและไม่เผาตอซังฟางข้าว พบว่า เถ้าหลังการเผาตอซังฟางข้าวมีค่าความเป็นด่างสูง ส่งผลให้ค่า pH และECe เพิ่มขึ้น ซึ่งช่วยปรับสภาพดินในนาที่ทั่วไปมีความเป็นกรดอยู่แล้ว ให้เป็นกรดลดลง การเผาไหม้อินทรีย์วัตถุ (ตอซังและฟางข้าว) ส่งผลให้ธาตุอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อพืชถูกปลดปล่อยออกมามากขึ้น อย่างไรก็ตาม การเผาไหม้ทำให้ปริมาณอินทรีย์วัตถุ และคาร์บอนในดินลดลง

- การสื่อสารทางเลือกและต้นทุน-ผลตอบแทนในการใช้ประโยชน์จากตอซังฟางข้าว และสื่อสารผลการวิเคราะห์คุณสมบัติและธาตุอาหารในดิน ดำเนินการด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม สื่อสารผ่านแกนนำเกษตรกรและจัดทำ “คู่มือ ฟางข้าว...ทำอะไรได้บ้าง”

- กลยุทธ์การสื่อสารเพื่อส่งเสริมวิธีการจัดการตอซังฟางข้าวแบบไม่เผาเพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อสังคมและนิเวศวิทยา ที่จะทำให้ผลผลิตทางการเกษตรยั่งยืนมากขึ้น ประกอบด้วย3 ส่วนหลัก คือ ส่วนแรก การสื่อสารภายในตัวเกษตรกร หรือภายในกลุ่มเกษตรกร  ส่วนสอง การสื่อสารภายนอก เป็นการสื่อสารแบบสองทางและการสื่อสารที่มุ่งเน้นการสร้างเครือข่าย  ส่วนสาม กลไกรองรับ ได้แก่1) นโยบายและกฎหมายเกี่ยวกับการเกษตรที่เป็นมิตรต่อสภาพอากาศ เทคโนโลยี และการลงทุนในการนำฟางข้าวมาใช้ประโยชน์ 2) กลยุทธ์การสื่อสาร คือ การวิเคราะห์เกษตรกร การปฏิบัติการสื่อสาร และ การติดตามตรวจสอบและการประเมิน

- การถอดบทเรียน วิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จ และสังเคราะห์แนวทางการผลักดันเชิงนโยบายสำหรับการเป็นชุมชนเกษตรปลอดการเผาได้กลยุทธ์4 หลัก คือ1) กลยุทธ์เชิงรุก: ส่งเสริมเกษตรกรแนวหน้าเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง 2) กลยุทธ์เชิงแก้ไข: ส่งเสริมความรู้และฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการวิธีการใช้ประโยชน์ฟางข้าวอย่างเป็นระบบ ต่อเนื่อง และคำนึงถึงข้อจำกัดของเกษตรกร 3) กลยุทธ์เชิงป้องกัน: ยกระดับการใช้ประโยชน์ฟางข้าวของกลุ่มเกษตรกรให้ได้มาตรฐานและเป็นที่ยอมรับ  และ4) กลยุทธ์เชิงรับ: สร้างผลตอบแทนการใช้ประโยชน์ฟางข้าวให้ชัดเจนขึ้น และจัดการการเผาอย่างเป็นระบบ

การนำไปใช้ประโยชน์

- คู่มือและอินโฟกราฟิกการจัดการตอซังฟางข้าว ฉบับชาวบ้าน เพื่อเกษตรกรได้นำไปปรับใช้ในการทำการเกษตร และสื่อมวลชนใช้ในการเผยแพร่สู่สาธารณะ

- หน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ข้อมูลบทเรียนจากการดำเนินการ ปัจจัยความสำเร็จ และแนวทางการผลักดันเชิงนโยบายสำหรับการเป็นชุมชนเกษตรปลอดการเผา เพื่อเป็นแนวทางสำหรับการสนับสนุนชุมชนเกษตรปลอดการเผาให้เกิดขึ้นอย่างแพร่หลายต่อไป

มีผลงานตีพิมพ์

1. Sereenonchai, S.*; Arunrat, N. Farmers’ Perceptions, Insight Behavior and Communication Strategies for Rice Straw and Stubble Management in Thailand. Agronomy 2022, 12, 200. https://doi.org/10.3390/agronomy12010200

2. Arunrat, N.; Sereenonchai, S.* Assessing Ecosystem Services of Rice–Fish Co-Culture and Rice Monoculture in Thailand.  Agronomy 2022, 12(5), 1241; https://doi.org/10.3390/agronomy12051241  

3. หนังสือ สุกัญญา เสรีนนท์ชัย. คู่มือ ฟางข้าว...ทำอะไรได้บ้าง. บริษัท จรัญสนิทวงศ์การพิมพ์ จำกัด. มีนาคม 2565.

Abstract

Behavioral insights of farmers and surrounded people to develop a zero-burn agricultural community consisted of 6 key results following the objectives: 1.According to documentary research and surveys in the study area, there were 8 methods of rice straw and stubble utilization namely: 1)mulching, 2)plowing along with growing legumes and jute crops, 3)composting, 4)using as animal feed, 5)mushroom growing, 6)compacting 7)rice straw products and 8)biomass to produce renewable energy. 2.According to the questionnaire surveys and in-depth interviews with farmers/local people, most of them were not exposed to high levels of air pollution because the time of burning rice straw and stubble was not a long time, burning occurred around the rice planting cycle. Moreover, people had a way to protect themselves from the burning smog. Most farmers were reluctant to pay in cash to manage rice straw and stubble without burning. For their willingness to accept compensation to manage the straw without burning, most of them would like to be compensated based on the costs they would have to pay for rice straw and stubble utilization. 3.The 3 theories of Theory of Planned Behavior, the Value-Belief-Norm and the Health Belief Model were integrated to analyze psychological factors influencing farmers’ adoption of rice straw and stubble management. A statistical analysis by cross-tab, stepwise multiple linear regression, one-way ANOVA and descriptive content analysis using QDA lite miner software were employed. The key results clearly showed that farmers adopting the burning method tended to have the lowest perception of PPN, PCU, PBC, PSB, PAR and PBU. In contrast, cost-saving together with rapid management seemed to be the key points for motivating farmers to retain their burning practice. Furthermore, farmers employing mixed methods significantly positively influenced on obtaining education on rice straw utilization from local authorities, income generation from their current options, income increasing from rice straw utilization, and the appropriateness for the available resources. This group of farmers should be supported as key change agents to convey their hands-on experience to motivate burning farmers to open their minds to other non-burning methods. 4.Based on soil data collection before and after the burning of rice straw and stubble, the overall results could be interpreted that ash helped to reduce the acidic of the soil. The combustion of organic matter resulted in the release of more nutrients that are beneficial to the plants. 5.Communicating alternatives, cost-returns in the rice straw and stubble utilization and the results of soil analysis under the participatory action research process through farmers' leaders and created a "Handbook of Rice Straw...What Can You Do", as a guideline for farmers' choice of rice straw utilization. 6.Communication strategy to promote rice straw utilization for achieving sustainable agriculture, key messages should highlight the clear steps of rice straw utilization, as well as the costs and benefits of each option in terms of economic, health, environmental and social perspectives. Moreover, messages designed to promote action knowledge and self-efficacy at the group level, to promote perceived responsibility via self-awareness and self-commitment, and convenient channels of communication to the farmers can help to achieve more effective non-burning rice straw and stubble management. 7.Development towards a zero-burn agricultural community consists of four strategies: 1)proactive: promote front-line farmers to be change agents; 2)corrective: promote knowledge and continuous training on systematic utilization of rice straw and concerning the limitations of farmers; 3)preventive: enhance rice straw utilization by farmers to be standardized and accepted; and 4)passive: create clearer returns on rice straw utilization and manage the incineration systematically.

ความแตกต่าง หรือมีเอกลักษณ์ที่ต่างจากโครงการอื่น

ผลกระทบในระดับชุมชน ประเทศ ระดับโลก

ระดับชุมชน – เพื่อเป็นต้นแบบชุมชนเกษตรปลอดการเผาในระดับชุมชน เช่นในพื้นที่ศึกษา ตำบลตลุก อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท

ระดับประเทศ – เพื่อผลักดันเชิงนโยบายสำหรับการเป็นชุมชนเกษตรปลอดการเผา ที่สามารถนำไปปรับใช้กับเกษตรกรทั้งประเทศต่อไป

SDGs หลักที่สอดคล้องกับกิจกรรม

2

SDGs อื่น ๆ ที่สอดคล้อง

11

รูปหน้าปก 

รูปหน้ารายละเอียด

ตามไฟล์แนบ

Key Message

(ระบุประโยคสรุปเรื่องหรือใจความสำคัญของโครงการ/กิจกรรม ความยาว 3 บรรทัด เช่น “การแก้ปัญหาความแตกแยกร้าวลึกในสังคม ด้วยการสร้างพื้นที่ปลอดภัย สร้างความไว้วางใจ ชำระสิ่งค้างคาใจ และสร้างข้อตกลงใหม่ในการอยู่ร่วมกันอย่างเกื้อกูล”)

เป็นโครงการเพื่อผลักดันเชิงนโยบายสำหรับการเป็นชุมชนเกษตรปลอดการเผา เพื่อให้การขับเคลื่อนชุมชนเกษตรปลอดการเผาเป็นรูปธรรมและยั่งยืนคู่วิถีเกษตรของสังคมไทย

Links ข้อมูลเพิ่มเติม

https://drive.google.com/drive/folders/1VCBppHpkOl0b806U7mLr51allWrmYGpD

สอดคล้องกับยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัย

ยุทธศาสตร์ 1 Global Research and Innovation

Partners/Stakeholders

• เกษตรกร

• ภาคสื่อมวลชน

• หน่วยงานรัฐ ได้แก่ สำนักงานเกษตรอำเภอสรรพยา เทศบาลตำบลตลุก ศูนย์วิจัยข้าวชัยนาท สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขต5 สถานีพัฒนาที่ดินชัยนาท ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตรอำเภอสรรพยา ศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบลตลุก กรมส่งเสริมการเกษตร กรมควบคุมมลพิษ 

• ภาควิชาการ

• องค์กรอิสระที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการขับเคลื่อนชุมชนเกษตรปลอดการเผา

• ภาคธุรกิจที่รับอัดและจำหน่ายฟางอัดก้อน 

ตัวชี้วัดTHE Impact Ranking

2.5.1, 2.5.2

ชื่อโครงการ

MU-SDGs Case Study

การพัฒนาระบบคาดการณ์และแจ้งเตือนการแพร่กระจายของฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 จังหวัดลำปาง

Development of Particulate Matter 2.5 Forecast and Warning System in Lampang Province

แหล่งทุน

สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)

ส่วนงานหลัก

คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

ส่วนงานร่วม

สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน)

ผู้ดำเนินการหลัก

รองศาสตราจารย์ ดร.สุระ พัฒนเกียรติ

ผู้ดำเนินการร่วม

ผศ.ดร.ธรรมรัตน์ พุทธไทย คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

ดร.ปกรณ์ เพ็ชรประยูร สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน)

นายศิรสิทธิ์  วงศ์วาสนา คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

นายวรงค์ บุญเชิดชู คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

ดร.วารินทร์ บุญเรียม คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

นายธีรวุฒิ ชิยานนท์ คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

ดร.พิสุทธิ นาคหมื่นไวย คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

คำอธิบาย

การประเมินสถานการณ์ของ PM2.5 จากแหล่งกำเนิดประเภทจุดความร้อน โดยใช้ข้อมูลดาวเทียม

และการพัฒนาแบบจำลองเชิงพื้นที่สำหรับคาดการณ์การแพร่กระจายของ PM2.5 ทำให้สามารถใช้ข้อมูลในการแจ้งเตือนประชาชน รวมทั้งสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานรัฐให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

เนื้อหาMU-SDGs Case Study

ความสำคัญ วัตถุประสงค์โครงการ

ปัญหาฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) เป็นปัญหาที่สำคัญของประเทศไทย ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนเป็นอย่างมาก ส่วนใหญ่เกิดขึ้นในภาคเหนือตอนบน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กรุงเทพมหานครและปริมณฑล และภาคกลางบางพื้นที่ในช่วงฤดูแล้งของทุกปี ซึ่งสาเหตุมาจากปัญหาไฟป่า และการเผาในที่โล่ง ประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากPM2.5 จะเกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพด้วยโรคระบบทางเดินหายใจและโรคระบบหัวใจ และหลอดเลือดเพิ่มขึ้นผลกระทบจากปัญหาฝุ่นละอองและหมอกควันจากการเผาไหม้ในจังหวัดลำปางมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น แต่จังหวัดลำปางมีสถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศที่ดำเนินการโดยกรมควบคุมมลพิษ 4 สถานี และการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยมี 11 สถานี ดังนั้น โครงการการพัฒนาระบบคาดการณ์และแจ้งเตือนการแพร่กระจายของฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 จังหวัดลำปาง จึงมุ่งแก้ไขปัญหาดังกล่าวโดยมีวัตถุประสงค์ 2 ประการ ได้แก่ 1) เพื่อประเมินสถานการณ์การแพร่กระจายของ PM2.5 จากแหล่งกำเนิดประเภทจุดความร้อน (Hotspot) จากข้อมูลดาวเทียม 2) เพื่อพัฒนาแบบจำลองเชิงพื้นที่ในการประเมินและคาดการณ์การแพร่กระจายของ PM2.5

การดำเนินการ

การประเมินสถานการณ์การแพร่กระจายของ PM2.5 จากแหล่งกำเนิดประเภทจุดความร้อน (Hotspot) ใช้ข้อมูลดาวเทียม Landsat-8OLI และSentinel-2 ซึ่งเป็นข้อมูลที่มีระดับรายละเอียดเพียงพอต่อการวิเคราะห์ข้อมูลให้มีความสอดคล้องกับข้อมูลประเภทการใช้ที่ดินที่เกิดการเผาในพื้นที่และเป็นแหล่งกำเนิด PM2.5 รวมทั้งพัฒนาแบบจำลองเชิงพื้นที่ในการประเมินและคาดการณ์การแพร่กระจายของPM2.5

ผลการดำเนินงาน

ผลการศึกษาสถานการณ์การแพร่กระจายของ PM2.5 จากแหล่งกำเนิดประเภทจุดความร้อนจากข้อมูลดาวเทียม พบว่า จุดความร้อนจากระบบVIIRS พบสูงที่สุดในช่วงฤดูแล้ง โดยเฉพาะเดือนมีนาคม ซึ่งสอดคล้องกับค่าPM2.5 จากกรมควบคุมมลพิษ สำหรับอำเภอที่พบจุดความร้อนสูงที่สุดคือ อำเภอเถินและอำเภองาว ทั้งนี้ การใช้ที่ดินที่พบจุดความร้อนสูงที่สุดคือป่าผลัดใบ รองลงมาคือพืชไร่ สำหรับการเผาในเขตพื้นที่ป่าอนุรักษ์ พบว่า อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อนและอุทยานแห่งชาติแม่วะ มีจุดความร้อนเฉลี่ยรายปีสูงที่สุด ส่วนป่าสงวนแห่งชาติแม่มอกและป่าแม่งาวฝั่งขวา พบจุดความร้อนสูงที่สุด

ผลการศึกษาการพัฒนาแบบจำลองเชิงพื้นที่ในการประเมินและคาดการณ์การแพร่กระจายของ PM2.5 พบว่า การพัฒนาแบบจำลองกำลังสองจากข้อมูลHimawari-8 AOD มีประสิทธิภาพสูงที่สุด การพัฒนาแบบจำลองการการถดถอยเชิงเส้นแบบพหุจากข้อมูลอุตุนิยมวิทยาร่วมกับHimawari-8 AOD ทำให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นร้อยละ 6 เมื่อเทียบกับแบบจำลองจากHimawari-8 AOD การพัฒนาแบบจำลองการถดถอยการใช้ที่ดินทำให้ได้แบบจำลองที่มีประสิทธิภาพสูงที่สุด โดยมีค่าLOOCV Adjusted R2 เท่ากับ 54% และมีค่าLOOCV RMSE เท่ากับ 5.00 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร

ผลการศึกษาการพยากรณ์การแพร่กระจายของ PM2.5 ล่วงหน้า ได้แสดงให้เห็นความเป็นไปได้ในการใช้ข้อมูลพยากรณ์อากาศของกรมอุตุนิยมวิทยา และข้อมูลการคาดการณ์การเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินในอนาคต มาใช้ในการพยากรณ์การแพร่กระจายเชิงพื้นที่ของPM2.5 ได้เช่นกัน

การนำไปใช้ประโยชน์

อบจ.ลำปาง และกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช นำข้อมูลบริเวณที่พบจุดความหนาแน่น ไปใช้ประชาสัมพันธ์ให้แก่ประชาชน เพื่อลดปัญหาไฟป่า และการเผาในที่โล่ง

Abstract

The Development of Particulate Matter 2.5 Forecast and Warning System in Lampang Province project has two objectives: 1) to assess the situation and sources of PM2.5 distribution; 2) to develop a spatial model to assess and predict the distribution of PM2.5 concentration.

The result of this study on sources and distribution of PM2.5 concentration revealed that the hotspot from the VIIRS sensor was highest during the dry season, especially March. This corresponds to the PM2.5 concentration data from the Pollution Control Department. The districts with the highest hotspots were Thoen and Ngao. The hotspots were mostly found in deciduous forests, followed by field crops. For burning in the protected forest area, it was found that Chae Son National Park and Mae Wa National Park have the highest average annual hotspots. Mae Mok National Reserved Forest and the east part of Mae Ngao Forest found the highest hotspots.

The results of spatial model development study to assess and predict the spread of PM2.5 showed that the development of a quadratic model based on Himawari-8 AOD data was the most effective. The development of multiple linear regression model from meteorological data in conjunction with Himawari-8 AOD resulted in a 6% efficiency improvement compared to the model from Himawari-8 AOD. The most efficient model was the Land Use Regression model with LOOCV Adjusted R2 equal to 54% and LOOCV RMSE equal to 5.00 μg/m³.

The results of PM2.5 distribution forecasting have further demonstrated the feasibility of utilizing weather forecast data from the Thai Meteorological Department, as well as projections of land use changes, to predict the spatial distribution of PM2.5.

Policy recommendation for government agencies and communities is the monitoring of fire hot spots resulting from open burning, particularly in a) deciduous forest and field crops, especially in Thoen, Ngao, and Chae Hom, b) the conserved forest areas that comprise Chae Son National Park, Mae Wa National Park, and Doi Chong National Park, and c) the national reserved forests encompassing Mae Mok Forest Reserve, Right Mae Ngao Forest Reserve, Mae Suk and Mae Soi Forest Reserve, d) areas falling under the jurisdiction of the Agricultural Land Reform Act, and e) roadside areas along highways, predominantly exhibiting burning activities within forest areas. These areas hold significant importance as targets for the prevention and mitigation of smog and forest fire issues in Lampang province.

ความแตกต่าง หรือมีเอกลักษณ์ที่ต่างจากโครงการอื่น

การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศในการประเมินสถานการณ์ของ PM2.5 จากแหล่งกำเนิดประเภทจุดความร้อน และการพัฒนาแบบจำลองเชิงพื้นที่สำหรับคาดการณ์การแพร่กระจายของPM2.5 โดยใช้ข้อมูลจากดาวเทียมประเภทวงโคจรค้างฟ้า  

ผลกระทบในระดับชุมชน ประเทศ ระดับโลก

สถานการณ์แหล่งกำเนิดของ PM2.5 จากจุดความร้อน และแบบจำลองเชิงพื้นที่ในการประเมินและคาดการณ์การแพร่กระจายของPM2.5 จะทำให้การติดตาม ประเมิน และคาดการณ์การแพร่กระจายของPM2.5 ในจังหวัดลำปางเป็นไปอย่างรวดเร็ว สามารถใช้แจ้งเตือนประชาชน รวมทั้งสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานรัฐให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

SDGs หลักที่สอดคล้องกับกิจกรรม

11

SDGs อื่น ๆ ที่สอดคล้อง

13

รูปหน้าปก (ที่จะโชว์หน้าเว็บ)

รูปหน้ารายละเอียด

การประเมินหาแหล่งกำเนิด PM2.5 ที่เกิดจากการเผาไหม้จากการใช้ที่ดินในจังหวัดลำปาง

การประเมินและคาดการณ์การแพร่กระจายของ PM2.5 จาก AOD บริเวณจังหวัดลำปาง

Key Message

การประเมินสถานการณ์การแพร่กระจายของ PM2.5 จากแหล่งกำเนิดประเภทจุดความร้อน (Hotspot) โดยใช้ข้อมูลจากดาวเทียม และพัฒนาแบบจำลองเชิงพื้นที่สำหรับประเมินและคาดการณ์การแพร่กระจายของ PM2.5 จะทำให้สามารถใช้ข้อมูลแจ้งเตือนประชาชน รวมทั้งสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานรัฐให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

Links ข้อมูลเพิ่มเติม

-

สอดคล้องกับยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัย

ยุทธศาสตร์ 1 Global Research and Innovation

Partners/Stakeholders

องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และประชาชนในจังหวัดลำปาง

ตัวชี้วัดTHE Impact Ranking

13.3.3, 13.3.4