โครงการอบรม การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ ด้วยโปรแกรม R เพื่อประยุกต์ใช้ในงานด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์
(Spatial Data Analysis with R Program for Environmental Science)
วันที่ ๒๕ – ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๖๗
ณ ห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ GIS อาคารสารสนเทศผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธนากร อ้วนอ่อน
คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
*****************************************************************************
หลักการและเหตุผล
ปัจจุบันงานวิจัยถูกวิเคราะห์ด้วยวิธีการที่หลากหลายมากขึ้นกว่าในอดีต ทั้งข้อมูลในเชิงพรรณา เชิงปริมาณ เชิงเวลา และที่สำคัญในยุคที่มีการนำระบบภูมิสารสนเทศเข้ามาร่วมด้วย ข้อมูลเชิงพื้นที่ (Geospatial data) จึงมีบทบาทที่สำคัญในงานวิจัย ซึ่งรวมไปถึงงานทางด้านวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ที่มีความผันแปรทั้งในเชิงพื้นที่และเวลา การจัดการกับข้อมูลดังกล่าวจึงต้องอาศัยความรู้ความเข้าใจในพื้นฐานของข้อมูล และระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เป็นอย่างดี นอกจากนั้นหากมีการประยุกต์การวิเคราะห์ทางสถิติเชิงพื้นที่ที่เป็นมาตรฐานร่วมด้วย ผลงานวิชาการนั้นๆจะมีความน่าเชื่อถือและมีคุณภาพเพียงพอสำหรับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ ซึ่งช่วยในการพัฒนาคุณภาพของนักวิจัยทั้งระดับบุคคลและระดับองค์กร ด้วยเหตุผลข้างต้นความรู้ความเข้าใจในข้อมูลเชิงพื้นที่จึงเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการประยุกต์ใช้ในงานทางวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมทั้งในปัจจุบันและอนาคต
การอบรมการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ ด้วยโปรแกรม R เพื่อประยุกต์ใช้ในงานด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ เป็นโครงการอบรมระยะสั้นที่มุ่งเน้นให้ผู้เข้าร่วมอบรมมีความรู้และทักษะที่จำเป็นในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ด้วยโปรแกรม R เพื่อนำไปประยุกต์ใช้ในงานด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์โครงการอบรมนี้ครอบคลุมเนื้อหาที่สำคัญดังต่อไปนี้ ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ การใช้งานโปรแกรม R ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ ตัวอย่างการประยุกต์ใช้โปรแกรม R ในการวิเคราะห์ข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ โครงการอบรมนี้เหมาะสำหรับผู้สนใจในงานด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ที่ต้องการเพิ่มทักษะในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยโปรแกรม R โครงการอบรมนี้จะช่วยให้ผู้เข้าร่วมอบรมสามารถเข้าใจหลักการพื้นฐานของการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่โดยการใช้งานโปรแกรม R ได้อย่างคล่องแคล่ว ประยุกต์ใช้โปรแกรม R ในการวิเคราะห์ข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ เนื้อหาของโครงการอบรมจะแบ่งออกเป็น 2 ส่วนหลักๆ ดังนี้
ส่วนแรก จะเป็นการเรียนรู้เกี่ยวกับความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ โดยจะครอบคลุมเนื้อหาดังนี้
- พื้นฐานภูมิสารสนเทศศาสตร์ (Basic Geoinformatics)
- ระบบพิกัดทางภูมิศาสตร์ (Coordinate Reference System (CRS) and EPSG Code )
- ประเภทของข้อมูลเชิงพื้นที่และแหล่งที่มา (Geospatial data types and sources)
- พื้นฐานการใช้โปรแกรม QGIS เพื่อการเตรียมข้อมูลเบื้องต้น
ส่วนที่สอง จะเป็นการเรียนรู้เกี่ยวกับโปรแกรม R โดยจะครอบคลุมเนื้อหาดังนี้
- การติดตั้งโปรแกรม R การใช้งานพื้นฐานของโปรแกรม R
- ฟังก์ชันและคำสั่งในโปรแกรม R ที่จำเป็นสำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ
- การนำเข้าข้อมูลเชิงพื้นที่และการจัดการกับข้อมูล
- การประยุกต์ใช้การวิเคราะห์เชิงพื้นที่ในโปรแกรม R ในงานด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ (กรณีศึกษา)
โครงการอบรมนี้จะมีระยะเวลาอบรม 2 วัน ในแต่ละวันจะมีระยะเวลาอบรมประมาณ 6 ชั่วโมงผู้สนใจสามารถสมัครเข้าร่วมโครงการอบรมได้โดยการลงทะเบียนออนไลน์ที่เว็บไซต์ของหน่วยงานที่จัดการอบรม ศูนย์ภูมิภาคเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ ภาคกลางและภาคตะวันตก มหาวิทยาลัยมหิดล และศูนย์วิจัยและฝึกอบรมภูมิสารสนเทศสิ่งแวดล้อมและทรัพยากร คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เล็งเห็นความสำคัญจึงเปิดการฝึกอบรม หลักสูตร การพัฒนาศักยภาพการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ ด้วยโประแกรม R เพื่อประยุกต์ใช้ในงานสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ (Spatial Data Analysis with R Program for Environmental Science) เพื่อมุ่งให้ผู้เรียนได้เรียนรู้การวิเคราะห์ข้อมูลวิจัยเชิงพื้นที่ด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ตั้งแต่การจัดการข้อมูล การสร้างภาพเพื่อนำเสนอข้อมูล การประยุกต์ใช้สถิติเพื่องานวิจัย รวมถึงเทคนิคและวิธีเขียนผลการศึกษาเพื่อการตีพิมพ์ผลงานในวารสารวิชาการ ทั้งนี้เพื่อให้เกิดการพัฒนาศักยภาพของนักวิจัยและบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับงานวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ ด้านการวิเคราะห์งานวิจัยที่มีคุณภาพ และเป็นประโยชน์ต่อการขับเคลื่อนงานวิชาการทางด้านวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมของประเทศไทยที่ได้มาตรฐานระดับสากล
สิ่งที่ผู้เข้ารับการฝึกอบรมจะได้รับ
๑. เข้าใจพื้นฐานของข้อมูลเชิงพื้นที่ และสามารถแสดงผลเป็นแผนที่และกราฟได้
๒. สามารถประยุกต์ใช้สถิติเชิงพื้นที่เพื่อการวิเคราะห์ข้อมูลได้อย่างมีประสิทธิภาพ
๓. สามารถใช้โปรแกรมจัดการและวิเคราะห์ข้อมูล (โปรแกรม R และ QGIS) ได้ในระดับเบื้องต้น
หลักสูตรนี้เหมาะสำหรับ
ผู้ที่มีพื้นฐานการจัดการข้อมูลเบื้องต้น และต้องการเรียนรู้การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่เพื่อประยุกต์ใช้ในงานด้านวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ตลอดจนผู้ที่มีภารกิจรับผิดชอบในส่วนงานที่เกี่ยวข้องกับทรัพยากรธรรมชาติ ทั้งป่าไม้และสัตว์ป่า รวมไปถึงผู้ที่มีความสนใจในการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพื้นที่ผ่านโปรแกรม R ในระดับเบื้องต้น
วิธีการฝึกอบรม
การบรรยาย
- พื้นฐานภูมิสารสนเทศศาสตร์และการประยุกต์ใช้ในงานวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม
- ระบบพิกัดทางภูมิศาสตร์
- ประเภทของข้อมูลเชิงพื้นที่และแหล่งที่มา
- แนะนำการใช้งานโปรแกรม R เพื่องานสิ่งแวดล้อม
- พื้นฐานการจัดการข้อมูลวิจัยเชิงพื้นที่
- การแสดงผล แผนที่ และกราฟประเภทต่างๆ
การปฏิบัติ
- พื้นฐานการใช้โปรแกรม QGIS เพื่อการเตรียมข้อมูลเบื้องต้น
- การจัดการข้อมูลเบื้องต้นเพื่อการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ (การใช้งานแพ็คเกจต่างๆ)
- วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการประยุกต์สถิติเชิงพื้นที่ผ่านโปรแกรม R
- การแสดงภาพกราฟและแผนที่ในงานวิจัยเบื้องต้นผ่านโปรแกรม R
- การประยุกต์ใช้การวิเคราะห์เชิงพื้นที่ในโปรแกรม R ในงานด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ (กรณีศึกษา)
ซอฟแวร์ที่ใช้ Microsoft Excel, QGIS และ R Gui + R Studio
คุณสมบัติของผู้เข้ารับการฝึกอบรม: สามารถใช้คอมพิวเตอร์ในระดับพื้นฐานได้ดี
จำนวนผู้เข้ารับการฝึกอบรม
ผู้เข้ารับการฝึกอบรม ๒๐ คน
สถานที่ดำเนินการ
ณ ห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ GIS อาคารสารสนเทศผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธนากร อ้วนอ่อน
คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ระยะเวลาดำเนินการ
จำนวน ๒ วัน วันที่ ๒๕ – ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๖๗
อัตราค่าลงทะเบียน
๓,๕๐๐ บาท / คน
หน่วยงานที่รับผิดชอบ
๑. ศูนย์วิจัยและฝึกอบรมภูมิสารสนเทศสิ่งแวดล้อมและทรัพยากร
คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ห้อง ๓๓๐๒ อาคารสารสนเทศ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธนากร อ้วนอ่อน (อาคาร ๓)
คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
๙๙๙ ถนนพุทธมณฑล สาย ๔ ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ๗๓๑๗๐
โทรศัพท์ ๐๒-๔๔๑-๕๐๐๐ ต่อ ๓๓๔๔ โทรสาร ๐๒-๔๔๑-๙๕๑๐
อีเมล girenoffice@gmail.com
๒. ศูนย์ภูมิภาคเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ
ภาคกลางและภาคตะวันตก มหาวิทยาลัยมหิดล
ห้อง ๓๓๐๓ อาคารสารสนเทศ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธนากร อ้วนอ่อน (อาคาร ๓)
คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
๙๙๙ ถนนพุทธมณฑล สาย ๔ ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ๗๓๑๗๐
โทรศัพท์ ๐๒-๔๔๑-๕๐๐๐ ต่อ ๓๓๔๔ โทรสาร ๐๒-๔๔๑-๙๕๑๐
อีเมล gistmu@mahidol.ac.th
เว็บไซต์: http://gistmu.mahidol.ac.th
กำหนดการอบรม การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ ด้วยโปรแกรม R เพื่อประยุกต์ใช้ในงานด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์
(Spatial Data Analysis with R Program for Environmental Science)
วันที่ ๒๕ – ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๖๗
ณ ห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ GIS อาคารสารสนเทศผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธนากร อ้วนอ่อน
คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
*****************************************************************************
วันพฤหัสที่ ๒๕ กรกฎาคม ๒๕๖๗
เวลา
|
กิจกรรม
|
วิทยากร
|
๐๘.๐๐ - ๐๘:๓๐ น.
|
ลงทะเบียน (ทำแบบทดสอบก่อนเรียน)
|
๐๘:๓๐ - ๐๙:๐๐ น.
|
พิธีเปิด
|
คณบดี
|
๐๙:๐๐ - ๐๙:๔๕ น.
|
บรรยาย: พื้นฐานภูมิสารสนเทศศาสตร์ (Basic Geoinformatics)
- เทคโนโลยีการสำรวจข้อมูลระยะไกล (Remote sensing)
- ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System)
- ระบบนำทางด้วยดาวเทียม (Global Navigation Satellite System)
|
อาจารย์พิสุทธิ นาคหมื่นไวย และคณะ
|
๐๙:๔๕ – ๑๐:๑๕
|
บรรยาย: ระบบพิกัดทางภูมิศาสตร์ (Coordinate Reference System (CRS) and EPSG Code)
- Geographic CRS
- Projected CRS
- CRS Data transformation
|
อาจารย์พิสุทธิ นาคหมื่นไวย และคณะ
|
๑๐:๑๕ – ๑๐.๓๐ น.
|
พักรับประทานอาหารว่าง
|
๑๐.๓๐- ๑๑:๐๐ น.
|
บรรยาย: ประเภทของข้อมูลเชิงพื้นที่และแหล่งที่มา (Geospatial data types and sources)
- แบบจำลองข้อมูลเวคเตอร์ (Vector data model)
- แบบจำลองข้อมูลแรสเตอร์ (Raster data model)
- แหล่งที่มาของข้อมูล
|
อาจารย์พิสุทธิ นาคหมื่นไวย และคณะ
|
๑๑:๐๐ - ๑๒:๐๐ น.
|
ปฏิบัติการ: พื้นฐานการใช้โปรแกรม QGIS เพื่อการเตรียมข้อมูลเบื้องต้น
- การนำเข้าข้อมูลเชิงพื้นที่ (Import geospatial data)
- เทคนิคการซ้อนทับข้อมูล (Basic spatial overlay analysis)
|
อาจารย์พิสุทธิ นาคหมื่นไวย และคณะ
|
๑๒:๐๐ - ๑๓:๐๐ น.
|
พักรับประทานอาหารกลางวัน
|
๑๓:๐๐ - ๑๔:๐๐ น.
|
บรรยาย: แนะนำการใช้งานโปรแกรม R เพื่องานสิ่งแวดล้อม และการจัดการกับข้อมูลเชิงพื้นที่
|
ผู้ช่วยอาจารย์อันดามัน จันทร์ขาว และคณะ
|
๑๔:๐๐ - ๑๔:๑๕ น.
|
พักรับประทานอาหารว่าง
|
๑๔:๑๕ น.- ๑๖:๐๐ น.
|
ปฏิบัติการ: การนำเข้าข้อมูลเชิงพื้นที่และการจัดการกับข้อมูล ด้วยโปรแกรม R
- การนำเข้าข้อมูลเชิงพื้นที่ (Import data)
- การจัดการกับข้อมูลเชิงพื้นที่แต่ละประเภท (point, polyline, polygon, และ raster)
- การคำนวณข้อมูลเชิงพื้นที่ขั้นพื้นฐาน
|
ผู้ช่วยอาจารย์อันดามัน จันทร์ขาว และคณะ
|
วันศุกร์ที่ ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๖๗
เวลา
|
กิจกรรม
|
วิทยากร
|
๐๙.๐๐ - ๐๙:๑๕ น.
|
ลงทะเบียน
|
๐๙:๑๕ - ๑๐:๓๐ น.
|
ปฏิบัติการ: การประยุกต์ใช้การวิเคราะห์เชิงพื้นที่ในโปรแกรม R ในงานด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์
- Spatio-temporal Particulate Matter 2.5 (PM2.5) with Inverse Distance Weighting interpolation
|
ผู้ช่วยอาจารย์อันดามัน จันทร์ขาว และคณะ
|
๑๐:๓๐ – ๑๐.๔๕ น.
|
พักรับประทานอาหารว่าง
|
๑๐.๔๕- ๑๒:๐๐ น.
|
ปฏิบัติการ: การประยุกต์ใช้การวิเคราะห์เชิงพื้นที่ในโปรแกรม R ในงานด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์
- Species Distribution Pattern with K-function (Random, Clustered, Uniform)
|
ผู้ช่วยอาจารย์อันดามัน จันทร์ขาว และคณะ
|
๑๒:๐๐ - ๑๓:๐๐ น.
|
พักรับประทานอาหารกลางวัน
|
๑๓:๐๐ - ๑๔:๓๐ น.
|
ปฏิบัติการ: การประยุกต์ใช้การวิเคราะห์เชิงพื้นที่ในโปรแกรม R ในงานด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์:
- Species Distribution Model with present and absent data
|
ผู้ช่วยอาจารย์อันดามัน จันทร์ขาว และคณะ
|
๑๔:๓๐ - ๑๔:๔๕ น.
|
พักรับประทานอาหารว่าง
|
๑๔:๔๕ น.- ๑๖:๐๐ น.
|
ปฏิบัติการ: การประยุกต์ใช้การวิเคราะห์เชิงพื้นที่ในโปรแกรม R ในงานด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์
- Forest area classification with Random Forest etc.
|
ผู้ช่วยอาจารย์อันดามัน จันทร์ขาว และคณะ
|
๑๖:๐๐ น.- ๑๖:๓๐ น.
|
แบบทดสอบหลังอบรมและแบบประเมินความพึงพอใจ
|
หมายเหตุ:
*กำหนดการอาจเปลี่ยนแปลงตามความเหมาะสม