การสื่อสารเพื่อการอยู่ร่วมกันของชุมชนที่เผชิญปัญหาหมอกควัน

การสื่อสารเพื่อการอยู่ร่วมกันของชุมชนที่เผชิญปัญหาหมอกควัน

(Communication for the coexistence of communities facing haze pollution)

ผศ.ดร.สุกัญญา เสรีนนท์ชัย

โครงการวิจัย เรื่อง การสื่อสารเพื่อการอยู่ร่วมกันของชุมชนที่เผชิญปัญหาหมอกควัน ดำเนินการโดย ผศ.ดร. สุกัญญา เสรีนนท์ชัย สังกัดคณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล โดยได้รับทุนสนับสนุนจากสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) ประจำปีงบประมาณ 2562 ระยะเวลาระหว่างวันที่ 1 มี.ค. 2562 - 28 ก.พ. 2564 มีที่มาและความสำคัญจากการป้องกันและแก้ไขปัญหาหมอกควันและการเพิ่มขึ้นของฝุ่นละอองขนาดเล็กเป็นวาระของจังหวัดในภาคเหนือและวาระแห่งชาติ จึงเป็นการวิจัยมุ่งพัฒนาแนวทางที่จะอยู่ร่วมกันในชุมชนระหว่างคนเผาและไม่เผาซากวัสุดการเกษตร และมุ่งค้นหาวิธีการสื่อสารซึ่งพัฒนาจากวิถีชุมชนที่เป็นอยู่จริง ภายใต้แนวคิดการสื่อสารแบบมีส่วนร่วม การศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาและถอดบทเรียนแนวทางการอยู่ร่วมกัน ปฏิบัติการสื่อสารแบบมีส่วนร่วม ประเมินประสิทธิภาพการสื่อสารในตำบลและความแตกต่างของคุณภาพอากาศ สังเคราะห์และเสนอรูปแบบ รวมทั้งขยายผลแนวทางการสื่อสารเพื่อการอยู่ร่วมกันของของชุมชนที่เผชิญปัญหาหมอกควันสู่พื้นที่ใกล้เคียง

โครงการดังกล่าวได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานภาครัฐ กลุ่มผู้นำชุมชน/ผู้ใหญ่บ้าน หรือตัวแทนแกนนำในแต่ละหมู่บ้าน และตัวแทนจากภาคประชาสังคมและองค์กรอิสระในพื้นที่ศึกษา อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ โดยมีผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเป็นกลุ่มเกษตรกรและประชาชนในระดับตำบล มีรายละเอียดวิธีการดำเนินงาน ประกอบด้วย การสำรวจบริบทชุมชน สัมภาษณ์เชิงลึก สำรวจโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์และประมวลข้อมูล และจัดประชุมกลุ่มระดับตำบลเพื่อคืนข้อมูลสู่ชุมชน และหาแนวทางการอยู่ร่วมกันของชุมชน

ผลสำเร็จของงานวิจัยมีผลลัพธ์ที่นำไปใช้ประโยชน์สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน เป้าหมายที่ 13 การรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ กล่าวคือ มุ่งสู่การลดโลกร้อน โดยโครงการมุ่งเน้นให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้องและความเข้าใจถึงวิถีการทำการเกษตรของคนบนดอย ซึ่งพยายามที่จะลดการเผา เช่น การปลูกพืชหมุนเวียน การทำโคกหนองนาตามศาสตร์พระราชา การทำไร่หมุนเวียนและเผาโดยทำแนวกันไฟ การชิงเผาอย่างเป็นระบบเพื่อลดเชื้อเพลิงและมีการกำกับดูแลให้คำแนะนำอย่างใกล้ชิดจากหน่วยงานภาครัฐในท้องถิ่น ซึ่งสามารถพัฒนาเป็นข้อเสนอเชิงนโยบายการปรับตัวจากภาคชุมชนในพื้นที่ศึกษาต่อปัญหาดังกล่าวสู่การเรียนรู้ร่วมกันในระดับประเทศได้

ทั้งนี้ ผู้สนใจข้อมูลเพิ่มเติมสามารถสอบถามรายละเอียดได้ที่ ผศ.ดร. สุกัญญา เสรีนนท์ชัย อีเมล์:  This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it., This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. หรือรับชมได้ที่ทางสื่อสังคมออนไลน์ที่ www.youtube.com/watch?v=cpA8ba-DZ8o&t=36s