นิเวศวิทยาและโครงสร้างของสังคมพืชที่เปลี่ยนแปลงต่อปัจจัยแวดล้อมจำเพาะบนสังคมพืชเขาหินปูนผุกร่อน ในอำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหลากหลาย โครงสร้างของสังคมพืช ปัจจัยแวดล้อมที่ส่งผลต่อสังคมพืชและสถานภาพการอนุรักษ์ของพืช ด าเนินการระหว่างเดือนพฤษภาคม – เดือนสิงหาคม 2565 โดยทำการเก็บข้อมูลความหลากหลาย ของพืชด้วยการวางแปลงตัวอย่างแบบเป็นระบบ ขนาด 1x1 เมตร ตามเส้นส ารวจ 5 เส้น จ านวน 50 แปลง ร่วมกับการเดินสำรวจ
ผลการศึกษาพบพืชทั้งสิ้น 77 ชนิด 71 สกุล 38 วงศ์ โดยพบวงศ์หญ้า (POACEAE) มากที่สุด ส่วนชนิดพืชที่มีความสำคัญในสังคมพืชนี้คือ หญ้าลูกไก่ (Germainia lanipes) การศึกษาโครงสร้างของสังคมพืชย่อยใช้การวางแปลงตัวอย่างขนาด 10 x 10 เมตรจำนวน 2 แปลง พบว่าสังคมพืชย่อยบริเวณตีนเขาเป็นสังคมพืชป่าเต็งรัง พบไม้ใหญ่ 5 ชนิด โดยเป้งดอย (Phoenix loureiroi) เป็นไม้ดัชนีของสังคมพืช เมื่อวิเคราะห์ดัชนีความหลากชนิดของShannon-Wiener มีค่าเท่ากับ 1.042 ส่วนสังคมพืชย่อยบริเวณบนเขาเป็นสังคมพืชทุ่งหญ้า พบไม้ใหญ่และไม้ดัชนีเพียงชนิดเดียว คือ เป้งดอย (P. Loureiroi) ในการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ ระหว่างปัจจัยแวดล้อมและองค์ประกอบชนิดพืชด้วยวิธี CCA พบว่าความลึกของชั้นดินและธาตุไนโตรเจนส่งผลต่อองค์ประกอบ
ชนิดพืชและสามารถแบ่งกลุ่มของชนิดพืชได้ 3 กลุ่ม ประกอบด้วย 1) กลุ่มพืชที่มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับความลึกของชั้นดิน 2) กลุ่มพืชที่มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับธาตุไนโตรเจน 3) กลุ่มพืชที่กระจายตัวทั่วไปไม่สัมพันธ์กับปัจจัยแวดล้อมใดๆ การศึกษานี้ พบพืชที่มีสถานภาพการอนุรักษ์4 ชนิด และไม่พบพืชในรายงานการศึกษาในปี 2557 จำนวน 8 ชนิด อาจเนื่องมาจากช่วงเวลาในการเก็บข้อมูล ปัจจัยคุกคามจากกิจกรรมการท่องเที่ยวและเกษตรกรรม