การประเมินการเปลี่ยนแปลงเชิงปริภูมิเวลาของสังคมพืชในป่าผสมผลัดใบมหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี

Abstract

ป่าไม้เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีความสาคัญอย่างยิ่งต่อสิ่งมีชีวิต ทั้งมนุษย์ สัตว์ และพืช ป่าไม้มีความสาคัญต่อระบบนิเวศของโลกในหลาย ๆ ด้านซึ่งบทบาทสาคัญหนึ่งคือการรักษาเสถียรภาพในธรรมชาติและระบบนิเวศอย่างมาก โดยงานวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ประเมินการเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่และเวลาของสังคมพืชในป่าผสมผลัดใบ 2.ประเมินการเปลี่ยนแปลงของสังคมพืชและการเจริญเติบโต (Growth) ของพืชป่าผสมผลัดใบ มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรีได้ทาการประเมินการเปลี่ยนแปลงเชิงปริภูมิเวลาของโครงสร้างของสังคมพืชในระบบนิเวศเขาหินปูนแบบป่าผสมผลัดใบเขาหินปูน (Mixed deciduous forest on karst topography) บริเวณมหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี ด้วยข้อมูลของต้นไม้ในอดีตปี พ.ศ. 2557 เปรียบเทียบกับข้อมูลปัจจุบัน ปี พ.ศ.2567 ข้อมูลความหลากหลายของชนิดพันธุ์ไม้และสังคมพืชป่า ด้วยวิธีการทาแปลงสุ่มตัวอย่าง และเก็บข้อมูลต้นไม้ในแปลงมาคานวณลักษณะเชิงปริมาณของพืชและสังคมพืชป่าเพื่อใช้ในการวินิจฉัยสถานภาพของพืชและสภาพของสังคมพืชป่าไม้ โดยใช้เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศประเมินการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ป่าผสมผลัดใบด้วยข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดิน ภาพถ่ายดาวเทียม Landsat 8 และภาพถ่ายทางอากาศด้วยอากาศยานไร้คนขับ ผลการศึกษาวิจัยในครั้งนี้พบว่าการเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่ช่วงเวลาปีพ.ศ.2557 กับปีพ.ศ.2567 มีพื้นที่ป่าผลัดใบเพิ่มขึ้น 47.9 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 0.72 ของพื้นที่ทั้งหมด และข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดินไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติ การประเมินสังคมพืชมีค่าความหลากชนิดน้อย มีดัชนีความสาคัญมากสุดที่ 52.67 คือต้นปอลาย Grewia eriocarpa และมีค่าเฉลี่ยเส้นผ่านศูนย์กลางเพียงอก (DBH) มีความแตกต่างอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติ มีอัตราการเจริญเติบโต เท่ากับ 0.812 เซนติเมตร/ปี