การออกแบบผลิตภัณฑ์หัตถกรรมร่วมสมัย: การต่อยอดงานจักสานกระติบข้าวเหนียวและสิ่งทอจากใยคล้าวัสดุเหลือทิ้งเพื่อความยั่งยืน

Abstract

การใช้ประโยชน์จากวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตรเป็นแนวทางสำคัญในการส่งเสริมการพัฒนาอย่างยั่งยืน อีกทั้งการออกแบบผลิตภัณฑ์จากการต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นแนวทางสำคัญในการส่งเสริมความยั่งยืนของหัตถกรรมไทยและเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับชุมชน บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยการผลิตเส้นด้ายและการออกแบบผลิตภัณฑ์สิ่งทอจากแกนต้นคล้าวัสดุเหลือทิ้ง ที่มุ่งเน้นการพัฒนาแนวทางการออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ผสมผสานเทคนิคการจักสานคล้าเข้ากับสิ่งทอจากใยคล้าซึ่งเป็นผลจากการพัฒนาวัสดุเหลือทิ้งจากงานหัตถกรรม เพื่อนำเสนอผลิตภัณฑ์ร่วมสมัยและเป็นการต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่น
บทความนี้ใช้แนวคิดด้านเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) เน้นการใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด และการออกแบบที่ยั่งยืน (Sustainable design) มีกรอบการศึกษา โดยมีแนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์มุ่งเน้นการประยุกต์ใช้เทคนิคงานจักสานแบบดั้งเดิมร่วมกับการใช้ประโยชน์จากวัสดุและองค์ประกอบใหม่ในงานออกแบบ การต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่นจากปรับรูปทรงจากการขึ้นรูปกระติบข้าวเหนียว สู่รูปแบบใหม่ให้มีความทันสมัย การเลือกใช้วัสดุแบบสีธรรมชาติ และการเพิ่มประโยชน์ทางการใช้งานให้เหมาะสมกับวิถีชีวิตแบบร่วมสมัยของผู้บริโภค ผลการพัฒนาแสดงให้เห็นว่าการใช้วัสดุจากคล้ารวมถึงสิ่งทอจากใยคล้าวัสดุเหลือทิ้งเป็นการต่อยอดภูมิปัญญาดั้งเดิมผ่านการออกแบบที่สามารถช่วยสร้างผลิตภัณฑ์ที่มีจุดเด่นและเน้นการใช้ประโยชน์ที่ลดของเสียจากวัสดุ เชื่อมโยงกับรากวัฒนธรรมท้องถิ่น และเสริมสร้างแนวทางการสร้างรายได้ให้กับชุมชน นอกจากนี้ยังส่งเสริมแนวคิดเศรษฐกิจสร้างสรรค์และความยั่งยืนในการใช้ทรัพยากรท้องถิ่น