การออกแบบผลิตภัณฑ์ด้วยการอัปไซคลิ่งผ้า Non-woven เหลือใช้ทางการแพทย์: ความร่วมมือระหว่างโรงพยาบาลกรุงเทพขอนแก่นและคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

Abstract

โครงการนี้เป็นความร่วมมือระหว่างคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น และโรงพยาบาลกรุงเทพขอนแก่น ซึ่งมุ่งเน้นการพัฒนาแนวทางการจัดการวัสดุเหลือใช้จากโรงพยาบาลผ่านกระบวนการ “อัปไซคลิ่ง” (Upcycling) โดยเฉพาะผ้า non-woven ที่ใช้ห่อเครื่องมือแพทย์ซึ่งไม่ปนเปื้อน การดำเนินงานประกอบด้วยการศึกษาและคัดเลือกวัสดุที่มีศักยภาพ การพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบและการผลิตร่วมกับชุมชน โครงการใช้แนวคิด Circular Design และ Sustainable Material Management ผสานกับการพัฒนาความร่วมมือแบบข้ามภาคส่วน เพื่อยกระดับองค์กรให้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ผลลัพธ์ของโครงการ ได้แก่ การลดปริมาณขยะผ้า non-woven  เพื่อออกแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ เช่น กระเป๋าใส่ยา หมวกเด็กพร้อมผ้ากันเปื้อน และเสื่อพับ รวมถึงการส่งเสริมโอกาสสำคัญสำหรับนักศึกษาในการแสดงศักยภาพโดยนำวัสดุเก่ามาแปรรูปเป็นแฟชั่นร่วมสมัย สะท้อนถึงนวัตกรรมและความใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งการนำผ้า non-woven เหลือใช้จากการห่ออุปกรณ์ทางการแพทย์มาสร้างสรรค์ช่วยลดการใช้ผ้าดิบได้กว่า 40 เมตร ทั้งนี้ ผลิตภัณฑ์ที่ได้คัดเลือกยังช่วยส่งเสริมอาชีพให้กับกลุ่มเปราะบางในชุมชนใกล้เคียง เช่น กลุ่มแม่บ้านตัดเย็บในพื้นที่สามเหลี่ยม จังหวัดขอนแก่น ร่วมเป็นผู้ผลิตหลัก ผลงานนี้ยังได้รับรางวัลด้านนวัตกรรม Net Zero Healthcare จาก BDMS Awards 2024 แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของการพัฒนาองค์กรอย่างยั่งยืนผ่านการออกแบบที่เป็นรูปธรรม การวิจัยนี้เป็นต้นแบบของการบูรณาการระหว่างการศึกษา โรงพยาบาล และชุมชน ที่ไม่เพียงช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แต่ยังสร้างคุณค่าทางเศรษฐกิจ สังคม และสุขภาวะอย่างเป็นรูปธรรมในระดับท้องถิ่นและองค์กร