การคาดการณ์พื้นที่เหมาะสมสำหรับการเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจในอนาคต ภายใต้ผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

Abstract

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและคาดการณ์ความเปลี่ยนแปลงระดับความเหมาะสมของพื้นที่ปลูกพืชเศรษฐกิจ ได้แก่ ข้าว ข้าวโพด มันสำปะหลัง และอ้อย ในสภาวะที่ได้รับผลกระทบจากสภาวะการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศใน
ประเทศไทย โดยการสร้างแบบจำลองการกระจายตัวของพืชพันธุ ด้วยเทคนิคทางสถิติเพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรด้านภูมิอากาศกับพื้นที่ปลูกพืชในช่วงอดีตที่ผ่านมา ผลจากการประเมินประสิทธิภาพของแบบจำลองพบว่าแบบจำลองป่าสุ่ม ให้ค่า
ทดสอบที่มีประสิทธิภาพสูงสุดเมื่อเทียบกับแบบจำลองอื่นๆ โดยมีค่า ROC curves อยู่ในช่วงร้อยละ 0.92 - 0.95 และ Tss มีค่า ช่วงร้อยละ 0.78 - 0.85 โดยตัวแปรแบบจำลองข้อมูลสภาพภูมิอากาศที่เหมาะสมสำหรับใช้ในการสร้างแบบจำลองโดยรวมของ
พืชทั้ง 4 ชนิด ได้แก่ Bio2, Bio8, Bio10, Bio12, Bio13, Bio14, Bio15, Bio17, Bio18 และ Bio19

ผลจากการศึกษาการคาดการณ์ความเปลี่ยนแปลงระดับความเหมาะสมของพื้นที่ปลูกพืชในอนาคต พบว่าพื้นที่ที่มีระดับความเหมาะสมเพาะปลูกพืชมากกว่าร้อยละ 50 ช่วงปี พ.ศ. 2564 - 2583 มีพื้นที่เพาะปลูกช้าวทั้งหมดประมาณ 240,970.52 ตร.
กม. พื้นที่เพาะปลูกอ้อยทั้งหมดประมาณ 39,063.60 ตร.กม. พื้นที่เพาะปลูกมันสำปะหลังทั้งหมดประมาณ 5,498.83 ตร.กม. พื้นที่เพาะปลูกช้าวโพดทั้งหมดประมาณ 93,294.44 ตร.กม. มีแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ลดลงเฉลี่ยร้อยละ -5.06, -7.85,
-7.10 และ 1.01 ตามลำดับ เมื่อเทียบกับผลคาดการณ์ในอนาคตของช่วงปี พ.ศ. 2564 - 2643 และจากผลการศึกษาพบว่า พื้นที่ ทีมีแนวโน้มความเหมาะสมเพาะปลูกพืชมากกว่าร้อยละ 50 พบมากในบริเวณภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันตก และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส่งด้านตะวันตก ในขณะที่พื้นที่ที่มีแนวโน้มความเหมาะสมเพาะปลูกในระดับตํ่าพบมากในบริเวณภาคใต้ ภาคตะวันออก และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส่งด้านตะวันออก ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากความแปรปรวนของปริมาณ
นํ้าฝน รวมถึงการที่พืชได้รับปริมาณนํ้าฝนที่สูงเกินความต้องการโดยมีปริมาณนี้าฝนรายปีอ อยู่ในช่วง 1,500 - 4,500 มม.
โดยเฉพาะพื้นที่ภาคใต้ และภาคตะวันออกตอนล่าง โดยการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและปริมาณนี้าฝนส่งผลกระทบโดยตรงต่อพื้นที่การเกษตร ซึ่งอาจมิความแตกต่างกันตามความอ่อนไหวของพืชแต่ละชนิดที่มีผลต่อสภาพอากาศที่พืชนั้นๆ จะทนทานหรือสามารถเติบโตได้