ภูมิศาสตร์กับการเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่ของป่าชุมชนบ้านหนองบัว อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่ของป่าชุมชนบ้านหนองบัว อ าเภอพล จังหวัด
ขอนแก่น ด้วยหลักการทางภูมิศาสตร์เทคนิค ภูมิศาสตร์กายภาพ และภูมิศาสตร์มนุษย์มีระยะเวลาในการศึกษา 6 เดือน เครื่องมือ
ที่ใช้ ได้แก่ 1) ภูมิศาสตร์เทคนิค ใช้โปรแกรม Agisoft Metashape และโปรแกรม SNAP วิเคราะห์ข้อมูลจากภาพถ่ายอากาศยาน
ไร้คนขับ ปี 2567 และภาพถ่ายดาวเทียม Sentinal-2 ปี 2562 จากนั้นน าข้อมูลมาซ้อนทับกันแสดงความแตกต่างรูปแบบแผนที่
Digital Surface Model 2) ภูมิศาสตร์กายภาพ ใช้แบบส ารวจภาคสนาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการลงส ารวจพื้นที่และ 3) ภูมิศาสตร์
มนุษย์ ใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลผ่านทฤษฎีสามเส้า ผลการศึกษา 1) ผลด้านภูมิศาสตร์เทคนิค พบว่า จุดเสี่ยง
ที่ 1 พื้นที่หายไป 0.71 ไร่ จุดเสี่ยงที่ 2 พื้นที่หายไป 0.46 ไร่ จุดเสี่ยงที่ 3 พื้นที่หายไป 0.64 ไร่ จุดเสี่ยงที่ 4 พื้นที่หายไป 0.36 ไร่
จุดเสี่ยงที่ 5 พื้นที่หายไป 0.1 ไร่ จุดเสี่ยงที่ 6 พื้นที่หายไป 0.65 ไร่ และจุดเสี่ยงที่ 7 พื้นที่หายไป 0.91 ไร่ รวมทั้งสิ้น 3.83 ไร่ 2)
ผลด้านภูมิศาสตร์กายภาพ พบว่า จุดเสี่ยงที่ 6 เป็นการเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่ตามทฤษฎีนิเวศวิทยาป่าไม้ มีการกักเซาะของพื้นที่
จากธารน้ า เนื่องจากพื้นที่ราบลุ่ม ส าหรับจุดเสี่ยงที่ 7 การเปลี่ยนแปลงพื้นที่ป่าชุมชนเกิดจากการสัญจรของประชาชน เนื่องจากอยู่
ใกล้กับแหล่งท่องเที่ยงทางธรณีวิทยา “โสกผีดิบ” 3) ผลด้านภูมิศาสตร์มนุษย์ พบว่า จุดเสี่ยงที่ 1-5 เกิดจากกิจกรรมของมนุษย์เป็น
การบุกรุกพื้นที่ท าเกษตรกรรม เนื่องจากประชาชนยังไม่ทราบขอบเขตพื้นที่ป่าชัดเจน และพื้นที่จุดเสี่ยงข้างต้นมีพื้นที่อยู่ตามแนว
ขอบเขตป่า ซึ่งติดกับพื้นที่ท าของประชาชนตามกรรมสิทธิ์ทางกฎหมาย